Cây đậu phộng (đậu phụng, lạc...) hợp với khí trời đất Quảng Nam, cho năng suất cao và mang lại giá trị kinh tế hơn hẳn các loại cây hoa màu khác nên rất được nông dân ưa chuộng gieo trồng trên khắp các làng quê xứ Quảng. Kẹo đậu phộng, món quà quê ngọt ngào, thơm hương đồng nội là món ăn chơi được mọi người đặc biệt ưa chuộng trong mùa đông, tiết trời lành lạnh.
Những ngày còn nhỏ ở quê, vào mùa thu hoạch đậu phộng, bọn trẻ con chúng tôi tha hồ được bà và mẹ nấu cho những món ăn ngon từ loại hạt này. Nào là đậu phộng non luộc, đậu phộng nấu xôi, rồi chè đậu phộng nấu với mè đen ngọt lịm, thơm ngát, cả món đậu phộng để nguyên vỏ rang trên than hồng giòn tan, thơm phức, ăn nhiều mà không ngán.
Hạt đậu phộng còn được phơi khô đem ép lấy tinh dầu đậu phộng. Ai đã từng sử dụng loại dầu phộng nhà quê nguyên chất này chắc hẳn sẽ không thể nào quên được những hương vị béo, thơm đặc biệt của nó. Dầu phộng quê cũng là món quà mà mọi người thường dùng để biếu những người thân xa quê bởi loại dầu này được xem là dầu phộng nguyên chất, không hề có chất bảo quản cũng như không bị pha chế với các loại dầu mỡ khác, rất được mọi người ưa chuộng, mua dùng hằng ngày.
Kẹo đậu phộng là món quà quê được nhiều người ưa thích mỗi khi đông về. Ảnh: K.Loan
Một sản phẩm đặc biệt được làm từ đậu phộng mà mỗi khi nhắc đến thì người xứ Quảng đều dễ dàng cảm nhận được những hương vị ngọt ngào, thơm ngon đến khó cưỡng chính là kẹo đậu phộng. Vào những chiều đông tiết trời lành lạnh kèm theo những cơn mưa lất phất khiến công việc nhà nông trở nên nhàn rỗi, mọi người trong gia đình lại quây quần bên nhau là lúc các mẹ, các chị quê tôi thường làm kẹo đậu phộng đãi những người thân trong gia đình.
Chỉ mười lăm phút vào bếp cùng nguyên liệu chính gồm đậu phộng khô và mật mía (hai nguyên liệu này luôn có sẵn trong mỗi gia đình nông dân ở quê tôi) là mọi người có ngay một món ăn chơi ngọt ngào, thú vị trong mùa đông. Đậu phộng bóc bỏ lớp vỏ cứng bên ngoài, nấu chung với mật mía, thêm một ít nước theo tỉ lệ 1: 1 (một ký đậu: một lít mật mía), thêm một ít nước cốt chanh vào trong nồi để kẹo được giòn.
Cũng có thể thay mật mía bằng đường bát, loại đường thủ công khá phổ biến nơi đất Quảng. Nấu lửa nhỏ cho hạt đậu chín, nước đường cô đặc dần và hạt đậu ngấm vị ngọt của mật mía. Khi đậu trong nồi nổ lốp bốp thì nhanh tay đổ hỗn hợp đậu đường này lên những cái bánh tráng nướng sẵn từ trước, dùng muỗng dàn đều đậu và đường ra khắp mặt bánh, chờ cho nguội là dùng được. Có thể rắc thêm một ít mè lên trên kẹo đậu để món ăn thêm đẹp mắt và thêm nhiều hương vị.
Ăn kẹo đậu phộng phải có ấm nước chè xanh còn nóng hổi mới cảm nhận được hết cái thú vị của món ăn chơi dân dã này. Nhâm nhi miếng kẹo đậu trong miệng, cảm nhận những hương vị ngọt ngào của mật mía, béo, thơm, giòn của đậu phộng, bánh tráng tan trên đầu lưỡi, trôi dần xuống cổ rồi húp một ngụm nước chè xanh, nghe hơi ấm cùng những hương vị ngọt ngào, thật ngon, thật ngọt, để khi xa rồi lại nhớ thật nhiều những hương vị đậm chất quê cùng không khí gia đình ngày đông ấm cúng này.
Mùa này, những quầy bán kẹo đậu phộng ở xứ Quảng bán rất “chạy”. Người đi chợ ghé mua vài miếng kẹo làm quà cho trẻ trong nhà. Người thì mua gửi lên phố cho người thân, bạn bè hay con cháu đang trọ học, làm việc xa nhà. Những người thành phố về thăm quê cũng háo hức ra chợ mua thật nhiều kẹo đậu phộng làm quà cho người thân của mình, món quà quê tuy dân dã, bình dị, mộc mạc, nhưng ngọt ngào, nồng ấm tình quê mà ai cũng mong ngóng và chờ đợi từ quê nhà thân yêu.
Đọc thêm:
> Kẹo Cu Đơ - đặc sản Hà Tĩnh